Nos,
Wees
Eerlijk

Sit-in lobby NOS-hoofdkantoor

NOS, Wees Eerlijk!

Speech van Martijn Dekker, donderdag 3 juli 2025

We houden vandaag een sit-in in de lobby van de NOS. Dat doen we omdat we eerlijk nieuws eisen. Maar we zitten hier ook omdat we boos zijn, omdat we verdrietig zijn, omdat we ons zorgen maken. De wereld staat namelijk in de fik.

De Israëlische genocide op de Palestijnen gaat dag na dag door, met actieve Nederlandse steun; we vormen wel een rode lijn op straat, maar het ontbreekt aan serieuze actie. En de regering wil überhaupt van geen rode lijnen weten.

En ja, het werd de afgelopen dagen nog weer eens duidelijk: de klimaatontwrichting wordt erger en erger, en eist iedere dag vele levens, terwijl het nog veel en veel erger gaat worden. Maar ook hier: mensen vinden wel dat de regering meer moet doen, maar het ontbreekt aan serieuze actie. En we vliegen en consumeren ons nog steeds het schompes.

Er vinden iedere dag brute mensenrechtenschendingen plaats in vele landen, zoals in Congo, en in China, maar toch kopen we nog steeds producten waar bloed aan kleeft van mensen die daar uitgebuit worden.

Juist in deze tijden, waarin de rechten van minderheden en kwetsbare groepen al zo onder druk staan, is het enorm belangrijk dat we weten wat er speelt, dat we weten wat er op het spel staat, en hoe we de spelregels eerlijker en rechtvaardiger kunnen maken. En daarnaar kunnen handelen.

Om te weten en te begrijpen wat er speelt, zijn we afhankelijk van de media, en vooral van goede, zorgvuldige pers. Eerlijke journalistiek is onmisbaar om ons te helpen om duurzame verandering teweeg te brengen, om de brandende aarde te blussen, en om de verantwoordelijken daadwerkelijk ter verantwoording te roepen.

De noodzakelijke verandering zit in grote en in kleine daden. Iedere dag maken wij, burgers, keuzes. Bij het boodschappen doen, bij het reizen (van en naar werk, maar ook op vakantie), bij het kiezen welke tv-programma’s we kijken en media we lezen, bij het stemmen, bij het in actie komen of juist op de bank te blijven zitten. Om die keuzes te kunnen maken, moeten we allemaal zo goed en zo volledig mogelijk geïnformeerd zijn. Want dat is één van de basisvoorwaarden voor een rechtvaardige samenleving. En dit is dan ook precies de missie van de NOS (kijk maar op de website). De NOS ziet het als de eigen taak, als primaire informatiebron, dat men Nederlanders informeert, zodat zij vervolgens hun gedrag kunnen bepalen.

Maar, dit gaat gewoonweg niet goed. Wat we telkens weer zien is dat de NOS vage taal gebruikt of cruciale informatie achterwege laat. Dat de NOS misleidende frames gebruikt.

De NOS schrijft dat “burgers grenscontroles uitoefenen”, terwijl het gaat om racistische burgerwachten die mensen intimideren; vreemdelingendetentie voor onschuldige kinderen wordt een “terugkeerhub” genoemd.

De NOS schrijft over een conflict in het Midden-Oosten, terwijl het een genocidale uitroeiingscampagne betreft. De vele tientallen hongerige Palestijnen die dag in, dag uit vermoord worden, halen meestal slechts een alineaatje op een liveblog.

De NOS schrijft dat het klimaat verandert, terwijl we midden in een ontwrichtende crisis zitten; op de heetste 1 juli ooit gemeten, zien we foto’s van waterpret en ijsjes;

Daarom zitten we nu hier in de lobby van de NOS, omdat we vinden dat de informatievoorziening en verslaggeving van de nationale pers beter kan. Omdat we vinden dat de informatievoorziening en verslaggeving van de nationale pers beter MOET. En dat de Nationale Omroep Stichting haar verantwoordelijkheid hierin neemt. Wij eisen daarom van de NOS:

1. Wees volledig: geef context en duiding: de NOS wil informatie geven zodat de Nederlandse burger beter in staat is te oordelen over ontwikkelingen in de wereld, en zo haar gedrag beter kan bepalen. Als je dus schrijft dat D66 wil dat vluchtelingen alleen nog buiten de EU asiel kunnen aanvragen, dan moet je ook melden dat dat in strijd is met Europees recht en internationale verdragen. Je moet context en achtergrond geven. Tien rampen door extreem weer staan niet op zichzelf, maar passen in een patroon van klimaatontwrichting. Wat ook belangrijk is: introduceer een apart klimaatjournaal om mensen eerlijk te informeren.
2. Wees niet langer nepneutraal. Hoor en wederhoor betekent niet dat je iedereen zomaar evenveel aan het woord moet laten. Schrijf niet alles op wat je verteld wordt. Desinformatie is desinformatie, ook als je het tussen aanhalingstekens zet. Houd mensen verantwoordelijk.
3. Wees eerlijk. Gebruik geen misleidende frames. Gebruik actieve taal. Palestijnse kinderen sterven niet zomaar van de honger, gebouwen storten niet ineens in, ziekenhuizen zijn niet plotseling onbruikbaar.

Ik zei net al dat de wereld in de fik staat. Dus we moeten wel in actie komen. Maar om effectief te kunnen handelen, om überhaupt in actie te komen, moeten we wél goed weten wat er écht aan de hand is. Eerlijke journalistiek is cruciaal. Daarom: geen misleidende frames, geen nepneutraliteit; NOS, wees eerlijk!